Bij mijn laatste artikel over de top-15 van meest bezochte bibliotheken sloot ik af met de ronkende woorden:
Terwijl uitleningen dus daalden met 7% stegen de bezoekersaantallen met 6%. Als we er even vanuit gaan dat die leners normaal ook voor bezoek zorgden (voor lenen moest je naar de bibliotheek), stijgen de bezoekersaantallen dus niet met die 6% maar compenseren ze ook nog eens het bezoek dat uit de daling van 7% uitleningen wegviel.En de NRC kopte zaterdag met een groot artikel: 'De bieb wordt een hotspot'. Even dacht ik in een reclamefolder terecht te zijn gekomen: zoveel lovende woorden dat ik er zelfs plaatsvervangend van bloosde.
Kortom: hier voltrekt zich een kleine revolutie: bibliotheken kantelen in heel rap tempo naar verblijfsplaatsen voor ontwikkeling, educatie en debat
De krant stelde:
Van stofnest tot hotspot. Niet eens zo lang geleden werd met de opkomst van de digitale technologie het boek, en daarmee de bibliotheek, doodverklaard. Maar van Riga tot Skokie in de Amerikaanse staat Illinois, van Helsinki tot Groningen, van Tilburg tot New York heeft de bibliotheek zichzelf opnieuw uitgevonden, en daarmee nieuwe doelgroepen aan zich weten te binden.De opening van iconische panden als Tilburg of Groningen geeft de sector als geheel een enorme boost. Waarvoor dank beste collega's. Maar de vraag is: klopt het ook? Kun je aan de cijfers zien dat dit meer dan een toevallige stijging is? Ik besloot daar nog eens uitgebreider naar te kijken.
Tot 2015: minder uitlenen is minder bezoekers
Hierboven heb ik eens op een rij gezet hoe het sinds 2005 is gegaan met de uitleenaantallen en de bezoekersaantallen in de bibliotheek. Even goed lezen in de tabel want hij heeft twee Y-assen. De linker Y-as geeft het aantal uitleningen in miljoenen en de rechter Y-as geeft het aantal bezoekers in miljoenen.
Dat de uitleenaantallen terugliepen dat wist u al. En dat de bezoekersaantallen vorig jaar stegen, las u in mijn vorige blogpost. Vanaf 2005 ziet u dat de bezoekersaantallen ongeveer daalden met een gelijk tempo als de uitleningen. Minder uitlenen betekende ook minder bezoekers.
Tot 2015. Toen zat het bezoek op een dieptepunt met 55 miljoen bezoekers. Die piek in 2014 kan ik niet verklaren. Dat was overigens wel het laatste jaar dat de VOB de bezoekersaantallen verzamelden en in 2015 deed de KB dat weer. Ik denk dat daar iets in zit.
Een nieuwe reden om naar de bibliotheek te komen!
Want na 2015 stijgen de bezoekersaantallen al een paar jaar achtereen van 55 naar 62 miljoen. En dat terwijl de uitleningen gewoon dalen. Dat betekent dat er dus er steeds meer mensen naar de bibliotheek komen die niet een boek komen lenen. Die komen dus om een andere reden.
En dan sluiten we aan bij het artikel van de NRC: de bibliotheek werd een hotspot. Een plek om te leren, een plek om af te spreken, een plek om een cursus te volgen, of een spreekuur te bezoeken, of een film, of om een 'mens' te lenen met een andere opvatting dan de eigen.
En ja, bibliotheken werden in de afgelopen jaren ook steeds vaker een instelling met meerdere functies: de verbrede bibliotheek in samenwerking met filmhuis, horeca, archief, muziekschool, theater, welzijn, jongerenwerk, boekhandel en noem maar op. Ook die samenwerking zorgt voor meer bezoek en een langere verblijfsduur. Het zorgt er overigens ook voor dat het steeds moeilijker wordt om te zeggen hoeveel bezoekers er precies voor jou kwamen. Maar de combinatie is vaak ook de succesfactor.
Deze grafiek doet mij dan ook stilletjes juichen. Het is een cijfermatig bewijs dat onze inwoners om nieuwe redenen naar de bibliotheek komen. De bibliotheek die hard zijn best heeft gedaan om zichzelf opnieuw uit te vinden. En is dat gelukt? Ja, of in ieder geval, het eerste begin ziet u hiervan.
Want de eerlijkheid is ook: het aantal bezoekers dat we kregen door die uitleenfunctie was wel gigantisch. In 2005 nog 86 miljoen. Daar zitten we met 62 miljoen nog wel een eindje vanaf. Maar de optimist in mij zegt dan ook gelijk: we kunnen dus nog een heel eind groeien!
Van collectie naar connectie en van connectie naar collectie
Wil dat zeggen dat bibliotheken wel kunnen stoppen met die collecties? Nou, dat denk ik niet. De reden dat mensen de bibliotheek zo'n prettige plek vinden is onder andere door die collecties. En daarmee bedoel ik niet dat het zo'n fijn maar duur behang is. Nee, de combinatie van functies die we binnen de bibliotheek hebben maakt dat de bibliotheek zo prettig is. Werkplekken, café, filmzaal, workshopruimte én collectie. Het maakt de bibliotheek tot de sportschool van de 20e én 21e eeuwse vaardigheden: van lettertaal naar digi-taal en van digi-taal naar techniektaal.
Het is een klein en nog broos wonder. Maar de toekomst is definitief begonnen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten